Na 9 Engelse clubs op 5 niveaus is Manny Duku (27) bijna waar hij wil zijn
Door Chris Meijer
Als wordt opgemerkt dat Duku door zijn transfer zal moeten verhuizen richting het iets ten noorden van Edinburgh gelegen Kirkcaldy, haalt hij de schouders op. "Tja. Maar ja, dat is het leven van een voetballer", constateert de geboren Amsterdammer uitermate nuchter in gesprek met Voetbalzone. Als iemand inmiddels weet hoe het is om alles achter je te laten om bij een nieuwe club aan de slag te gaan, is het Duku wel. Sterker nog, een dergelijke keuze bezorgde hem uiteindelijk nog een carrière als profvoetballer. Het zag er in de zomer van 2015 niet meer naar uit dat Duku in Nederland nog het profvoetbal zou halen. "Niet dat ik het niet zag gebeuren, maar ik zag het niet gebeuren. Snap je wat ik bedoel?", luidt de enigszins cryptische uitleg over zijn perspectief op het profvoetbal. Hij haast zich om zich nader te verklaren. "Voor mijn gevoel wist ik dat ik het kon, maar het kwam er niet uit."
Duku kwam in 2011 nog het dichtst bij het profvoetbal in Nederland, toen hij een stage afwerkte bij sc Heerenveen. "Doordat dit om een aantal redenen geen succes werd, kreeg ik sterker het gevoel dat het moest lukken", vertelt Duku. Hij speelde vervolgens voor de amateurclubs Legmeervogels, FC Abcoude, FC Breukelen en VV Eemdijk, wat hij combineerde met een CIOS-opleiding. Tot zijn in de buurt van Londen woonachtige oom hem voorstelde om naar Engeland te komen. 'Kom naar Engeland en dan zien we wel wat ik voor je kan regelen', kreeg Duku te horen. "Ik heb het profvoetbal altijd in mijn hoofd gehad, daardoor wist ik dat ik het wel zou halen als ik hier kwam. Het was geen makkelijk keuze, maar ik moest 'm maken. Door hoe de zaken ervoor stonden in Nederland, had ik zoiets van: niet geschoten is altijd mis."
Ondanks dat de oom van Duku middels zijn contacten wat clubs had geregeld waar hij kon meetrainen, verliep de zoektocht naar een club in Engeland niet eenvoudig. "Ze kiezen in Engeland liever voor iemand met ervaring, een speler van buitenaf is een gok. Als je te horen krijgt dat iemand iets voor je heeft, is dat niet altijd daadwerkelijk het geval", legt hij uit. Duku vond uiteindelijk onderdak bij Chesham FC, dat uitkomt op het zevende niveau in de Southern League Premier Division South. Zowel op als buiten het veld verliep zijn kennismaking met het Engelse voetbal tamelijk moeizaam. "Elke keer dat ik speelde, deed ik het goed. Maar ik kreeg maar niet de kans. Ik kreeg het idee dat er sprake was van vriendjespolitiek. Ik kwam erin, deed wat ik moest doen en zat daarna weer op de bank. Dat is de reden dat ik ben weggegaan, want ik voelde dat ik beter was dan dat en ik was gekomen om te spelen. Want als ik op de bank zit, kan ik net zo goed teruggaan naar Nederland. Ja, dat heb ik heel vaak gedacht."
Een bijkomend probleem was dat Chesham zich niet hield aan de gemaakte betalingsafspraken. "Ze hadden iedere keer een ander verhaal. Ik moest bikkelen voor mezelf en zag dat ik het niet zou halen als het zo doorging. In mijn woonplaats is een bejaardentehuis, waar ik activiteiten organiseerde. De mensen daar waren zo aardig, ik kreeg alle ruimte om daarnaast te voetballen. Je weet hoe het gaat: je speelt doordeweeks ook verre uitwedstrijden. Toen ik later ik weer betaald kreeg zoals het hoorde, had ik geen baantje meer nodig om te leven. Als je honderd procent kan focussen op het voetbal, heb je minder stress en kan je makkelijker alles geven. Het was in het begin vooral overleven, overleven, overleven. Mijn mind stond op dat het wel zou gaan lukken. Als het lang niet lukt, kan je depressief worden. Maar ik heb er uiteindelijk niet zo heel lang moeten wachten." Na nog een maand voor Hemel Hempstead Town (uitkomend op het zesde niveau in de National League South) te hebben gespeeld, kreeg Duku na een halfjaar in Engeland bij Kings Langley FC voor het eerst het gevoel dat zijn droom om profvoetballer te worden weleens kon uitkomen.
Dat Duku bij Kings Langley zijn plek vond, had alles te maken met de aanwezigheid van Paul Hughes. De oud-middenvelder van onder meer Chelsea, Norwich City, Southampton en Luton Town vormt voorlopig een rode draad in de carrière van de spits. "Hij geloofde in me en dat was het enige dat ik nodig had. Dat vertrouwen is heel belangrijk. Vanaf dag één heeft hij me geholpen. Je hebt in het voetbal iemand nodig die in je gelooft, een trainer die je de kans wil geven. Als ik dat in Nederland had gehad, was het misschien ook wel gelukt", zegt Duku over de band met Hughes. Kings Langley promoveerde in zijn eerste seizoen naar de Southern League Premier Division South en dat leverde Hughes in november 2016 een overstap naar het één niveau lager acterende, maar uiterst ambitieuze Hayes & Yeading United op. Het duurde een jaar voordat Duku zijn oude manager volgde en in de tussentijd beleefde hij nog een kort uitstapje bij Banbury United. "In Engeland mag je tijdens het seizoen gewoon overstappen. Banbury speelde in de play-offs en wilde mij hebben om daarin een rol te spelen. Daarna ben ik uiteindelijk naar Hayes & Yeading gegaan, dat is een heel goed seizoen geworden."
'Een heel goed seizoen' is misschien nog wel zwak uitgedrukt, want hij wist op het achtste niveau van het Engelse voetbal namens Hayes & Yeading 33 keer te scoren in 39 wedstrijden en zag dat de clubs plotseling voor hem in de rij stonden. "Het seizoen begon moeizaam. Ik scoorde wel, maar Paul zocht uitdagingen voor mij door me bijvoorbeeld niet te laten spelen. Na een tijdje viel alles op zijn plek en begon het team te draaien. Er was heel veel belangstelling, heel veel zaakwaarnemers die me wilden hebben en heel veel clubs belden. Het ene moment wil niemand je en het andere moment wil iedereen je hebben, een wereld van verschil. Daarmee kwam ook mijn droom uit waarvoor ik naar Engeland was gekomen", glimlacht Duku. Er bestond belangstelling van clubs uit de League Two, League One én Championship.
"Ik had een contract bij Hayes & Yeading, dus ik kon niet zomaar weg. We weten ook allemaal hoe interesse werkt, iedereen kan geïnteresseerd zijn. Maar daadwerkelijk de move maken, is wat anders. Na dat goede seizoen zat ik in de voorbereiding nog steeds bij Hayes & Yeading en er waren wel wat clubs, maar Cheltenham was de enige club die concreet was. Dus ik dacht: ik ga niet wachten of hopen op iets hogers, want ik ben al bijna een extra seizoen bij Hayes & Yeading. Ik ben van ver gekomen en was heel dankbaar met wat ik op dat moment kreeg. Een club uit de League Two was al heel mooi. Ik ben naar Cheltenham gegaan en heb daar uiteindelijk maar één week in de voorbereiding meegedraaid." Op de eerste speeldag van het seizoen maakte Duku zijn debuut in de League Two en drie weken later tekende hij voor zijn eerste, en voorlopig laatste, treffer in het Engelse profvoetbal.
"Toen ik naar Cheltenham ging, gebeurden er ook dingen waarvan ik achteraf dacht: als ik dit wist... De trainer die me had gehaald, werd bijvoorbeeld na een maand ontslagen", wijst Duku met een kleine zucht naar het vertrek van manager Gary Johnson. Onder diens definitieve opvolger Michael Duff slaagde hij er niet in om een plek in het elftal te veroveren, waarna huurperiodes bij Barnet en Halifax Town in de National League volgden. Na een jaar besloot hij Cheltenham ondanks een doorlopend contract achter zich te laten voor Torquay United, waar Johnson inmiddels de leiding had. "Ik had het gevoel dat ik kon meekomen bij Cheltenham, maar toch ging het snel mis. Als ik nu terugkijk, had ik het anders moeten aanpakken."
De periode bij Torquay werd met slechts vier basisplaatsen geen succes en na een halfjaar besloten beide partijen uit elkaar te gaan. Lokale media suggereerden dat Duku met zijn gezin terugkeerde naar Nederland. "Dat de de club waarschijnlijk gezegd. Ik ben alleen vertrokken bij Torquay, omdat ik het niet naar mijn zin had", verklaart Duku, die niet lang na zijn vertrek bij Torquay opdook bij zijn oude liefde Hayes & Yeading waar Hughes nog altijd de leiding heeft. "Ze wilden graag promoveren naar de National League en doordat ik zonder club zat, zei Paul: 'Kom deze kant op'. Ik was eigenlijk van plan een break te nemen, maar ik was bereid mijn oude cluppie helpen en we waren dicht bij het bereiken van de play-offs. Ik vond het plezier terug, ik voelde me gewaardeerd. Het was mooi geweest om de club aan promotie te helpen, maar dat is er door de coronacrisis niet van gekomen. Zij wilden me wel behouden, maar dat was voor mij niet echt een optie."
Nee, Duku mikte op een volgende stap in zijn loopbaan en kreeg die uiteindelijk met Raith Rovers. Een jaar geleden was er al belangstelling vanuit Schotland. "Ik zat zonder contract, dus ik was in afwachting en Raith meldde zich bij mijn zaakwaarnemer. Ik ben erheen gegaan, heb de trainer ontmoet en van daaruit is het heel snel gegaan. Binnen een week heb ik getekend. Op dit moment was het een makkelijke keuze, ik had vooral opties in de National League. Ik speel liever in de Schotse Championship dan in de National League. Doe je het goed, kan je zo naar de Prem gaan." Een club op het hoogste niveau, dát moet het volgende hoofdstuk vormen in het bijzondere verhaal van Duku.
"Mijn verhaal is op zich mooi en dat wordt alleen maar mooier naarmate ik hogerop ga, want ik kwam van nergens. Ik heb toch bereikt wat veel jonge, ambitieuze jongens willen. Wie weet speel ik straks Schotse Premier League, of ergens anders op het hoogste niveau. Het maakt mij niet zoveel uit, Eredivisie zou ook mooi zijn. Je kan ook naar Macedonië, maar dat is niet echt mijn doel. Ik wil wel echt op het hoogste niveau in een top tien land spelen", klinkt het ambitieus. Is de Eredivisie dan nog een speciale droom? Duku kan zijn lach niet onderdrukken. "Ik ben in Nederland geboren en heb er mijn hele leven gewoond, dus de Eredivisie zou voor mij en mijn familie mooi zijn. Het komt allemaal met je eigen prestaties. Dat zag ik ook bij Hayes & Yeading. Als je het goed doet, komt er vanzelf belangstelling."
