De best presterende jonge centrumverdediger ter wereld (20) komt uit Turkije
Door Thijs Verhaar
"De slechtste verdediger die de afgelopen twintig jaar een interland speelde voor Turkije? Pfff, daar vraag je zo wat", aldus Sertac Kücükelci. De journalist van Goal komt na enig aarzelen tot drie namen: Gökhan Zan, Giray Kacar en Aykut Demir. "Maar ik had echt nog veel meer flops kunnen noemen", haast hij zich te zeggen. "Centraal achterin hebben we zo lang weinig te kiezen gehad dat het daarom een klein wonder is dat we opeens een ijzersterk duo hebben", doelt Kücükelci op Merih Demiral van Juventus en Caglar Söyüncü van Leicester City. De internationals van respectievelijk 22 en 24 jaar hebben alles in zich om zeker tien jaar lang het verdedigende blok van het nationale elftal te vormen, ware het niet dat één van hen vermoedelijk snel zijn plekje af zal moeten staan aan de twintigjarige groeibriljant Ozak Kabak. Hij heeft nu twee interlands op zijn naam staan en maakte in de Nations League een uitstekende indruk tegen Servië.
De in Ankara geboren verdediger groeide op bij Galatasaray en debuteerde in mei 2018 al op zeventienjarige leeftijd bij de Turkse grootmacht. Coach Fatih Terim maalde niet om zijn jonge leeftijd en wees geregeld naar Kabak's status van captain van diverse nationale jeugdelftallen. In de hoofdmacht van Cim Bom liep het destijds van geen meter, maar hij hield zich moeiteloos staande en al na een half jaar volgde een lucratieve transfer naar VfL Stuttgart, dat elf miljoen euro voor hem uittrok. De Duitse club wilde hem rustig klaarstomen als opvolger van Benjamin Pavard, maar hij groeide echter direct uit tot basisspeler. "Ozan is ongelooflijk volwassen voor zijn leeftijd", jubelde sportief directeur Thomas Hitzlsperger, die Kabak ondanks zijn relatief geringe lengte van 1,86 meter vrijwel alle kopduels zag winnen. "Ik vind hem nu al een rolmodel vanwege zijn professionele houding en leergierigheid. Zo is hij bijvoorbeeld direct op Duitse les gegaan om zichzelf beter te kunnen uiten op de trainingen en tijdens wedstrijden."
De jonge Turk blinkt ook uit met zijn snelheid en is daarnaast positioneel bijzonder sterk. Dat laatste heeft hij deels te danken aan een Nederlander, want Kabak kijkt geregeld filmpjes van zijn idool Virgil van Dijk. Net als de Oranje-captain is hij een echte leider, die ook in aanvallend opzicht geregeld het verschil maakt. In zijn eerste half jaar bij Stuttgart scoorde hij koppend drie keer uit een corner of vrije trap, maar daarmee kon hij niet voorkomen dat zijn ploeg degradeerde. Zelf hoefde hij echter niet af te dalen naar het tweede niveau, want met zijn uitverkiezing als beste nieuwkomer in Duitsland had hij over belangstelling niets te klagen. Kabak troefde voor die onderscheiding onder meer Achraf Hakimi af en koos uiteindelijk voor een dienstverband bij Schalke 04, dat Bayern München en AC Milan de loef afstak met het vooruitzicht van veel speeltijd. "Ozan is één van de beste jonge verdedigers van Europa", glunderde trainer David Wagner bij diens presentatie. "Iedereen weet wat voor teams hem aan probeerden te trekken, dus ik ben dolgelukkig dat hij zichzelf hier verder wil ontwikkelen. Daar gaan we hem op alle mogelijke manieren bij helpen."
Kabak leek vervolgens voorbestemd om direct alles te spelen, maar een voetblessure hield hem de eerste zes duels uit het elftal en in februari liep hij een gecompliceerde blessure in zijn rugwervels op, die hem van kort voor tot kort na de coronabreak langs de kant hield. Daardoor speelde hij in zijn debuutseizoen in Gelschenkirchen slechts 26 duels. De jongeling liet desondanks andermaal zien zich eenvoudig staande te houden in de Bundesliga, al moet worden opgemerkt dat Schalke ook met hem in het elftal in de eindfase van het seizoen enorm veel doelpunten tegen kreeg. Toch beoordeelt FootballCritic al zijn tien laatste optredens met een voldoende, wat betekent dat hij zich in ieder geval ten dele aan de malaise wist te onttrekken. De voetbalstatistiekenwebsite acht hem op dit moment van hetzelfde niveau als bijvoorbeeld Davinson Sánchez en John Stones en voorziet een zeer grote toekomst voor de Turkse voorstopper. FootballCritic becijfert dat Kabak afgelopen seizoen in 63 procent van de gevallen succesvol tackelde, bijna twee keer per duel balbezit veroverde, vijf keer per duel uitverdedigde en iedere wedstrijd meer dan 40 succesvolle passes heeft verstuurd. Tot slot werd de voor 15 miljoen euro gekochte verdediger ook tweemaal uitgeroepen tot man van de wedstrijd.
Als je iets dieper ingaat op zijn passing, kom je tot de conclusie dat Kabak afgelopen seizoen met een succesratio van 83,6 procent lager scoorde dan de absolute topverdedigers in de vijf grootste competities. Dit is echter grotendeels te verklaren met de risicovolle speelstijl van Wagner. De coach van Schalke hamert er bij zijn verdedigers op om zo veel mogelijk de lange bal te hanteren als ze een mogelijkheid zien om een counter op te zetten. In het geval van Kabak resulteert dat in drie van de vier gevallen in balbezit, waar door de snelheid van de spelverplaatsing vaak een kansrijke situatie uit voortvloeit. De grootste kwaliteit van de rechtspoot is echter zijn vermogen om wedstrijden te lezen. De Turk speelde in de jeugd lange tijd voornamelijk als spits en weet dus precies hoe aanvallers denken en zich op het veld bewegen. Daardoor staat hij vrijwel altijd in positie en met zijn snelheid is hij ook prima in staat om met veel ruimte in zijn rug te spelen. Dat maakt Kabak bij uitstek geschikt voor teams met een hoge verdedigingslinie.
Niet voor niets dat Josep Guardiola hem naar verluidt in 2018 al op zijn wensenlijstje zette, maar Manchester City heeft destijds niet doorgepakt. Wel is de club hem blijven volgen, ondanks dat de prioriteit ligt op een reeds gearriveerde ster als Kalidou Koulibaly van Napoli. Lazio, Leicester City en volgens Engelse en Duitse media vooral Liverpool wilden deze zomer wel werk maken van Kabak, maar Schalke ziet het niet zitten om hem als opvolger van Dejan Lovren naar Anfield te laten gaan. "Vorig jaar zijn we erin geslaagd om Ozan hierheen te halen en daar zijn we nog altijd extreem blij mee. Hij is een topper, één van de beste talenten op zijn positie. Onze fans kunnen er zeker van zijn dat hij deze zomer niet vertrekt", verzekerde sportief directeur Jochen Schneider half september tijdens een persconferentie. Hij is van plan om Kabak nog minimaal één jaar te laten rijpen in Gelschenkirchen en de beleidsbepaler weet dat zijn transfersom na een goed seizoen en/of sterk EK zomaar nog veel hoger zijn dan zijn nu geschatte transferwaarde van 29 miljoen euro.
Kabak hoopt dit seizoen alles te spelen bij de nationale ploeg en bij Schalke, dat zich volledig kan focussen op de competitie en de beker. Het gebrek aan Europees voetbal is een domper voor de verdediger, die weet dat zijn concurrenten bij Turkije wel actief zijn op het allerhoogste podium. Toch kan hij zich komend seizoen ook vaak genoeg bewijzen in de Bundesliga, want in de seizoensopener mag hij het direct opnemen tegen het Bayern München van wereldspits Robert Lewandowski. Schalke is gebrand op eerherstel en moet ondanks het vertrek van doelman Alexander Nübel (Bayern) en middenvelder Weston McKennie (Juventus) in staat worden geacht om bij de bovenste vier te eindigen. Van Kabak wordt ondanks zijn jonge leeftijd verlangd dat hij zich als een leider opstelt en zich nog nadrukkelijker met de opbouw gaat bemoeien. "Zo'n rol kan hij zeker aan", verwacht Kücükelci. "Hij zal dat ook zien als een kans om zich extra te bewijzen voor het nationale team, waar de concurrentie met Demiral en Söyüncü erg groot is", stelt de journalist.
Bondscoach Senol Günes zou eventueel met driemansverdediging kunnen spelen, maar blijft in ieder geval voorlopig vasthouden aan een systeem met een centraal duo. In de laatste twee interlands was Söyüncü onomstreden, terwijl Demiral en Kabak ieder eenmaal de kans kregen. "Allebei deden ze dat prima", analyseert Kücükelci, die verwacht dat Kabak volgend seizoen een transfer naar de wereldtop gaat maken. "Daar ziet het zeker naar uit. Als hij fit kan blijven en op dezelfde voet doorgaat als nu, kan hij heel ver komen." Cijfers van FootballCritic staven die verwachting. De website geeft alle spelers een rating tussen de nul en honderd en baseert zich op de laatste 1.800 speelminuten waarin iemand in actie kwam. Door over zo'n lange periode te meten, toont men kraakhelder aan hoe constant spelers presteren.
Het is voor jonge voetballers erg lastig om wekelijks goed te zijn, dus is de score van Kabak (77) uitstekend te noemen. Hij scoort dankzij zijn solide optredens bij Schalke 04 en de Turkse nationale ploeg één punt hoger dan de twee jaar oudere Demiral en maakt dus nu al nadrukkelijk aanspraak op het plekje naast de ongenaakbare Söyüncü (85). Bovendien mag hij zich volgens FootballCritic momenteel de best presterende jonge centrumverdediger ter wereld noemen, al moet hij die status wel delen met de negentienjarige Benoît Mukinayi van AS Monaco. Tot voor kort was die eretitel overigens weggelegd voor Matthijs de Ligt (82), maar hij vierde vorige maand zijn 21e verjaardag en dingt dus niet meer mee in dat klassement.
