D-Day voor Ajax: wat kan het crisisberaad rond Alex Kroes voor gevolgen hebben?
De situatie
Op dinsdag 2 april dropte Ajax een bom in voetballand door de schorsing van de pas aangestelde Kroes naar buiten te brengen. De Raad van Commissarissen had tot die schorsing besloten door een dubieuze aandelenaankoop van de vijftigjarige bestuurder. Kroes had, een week voor de publicatie van zijn benoeming als algemeen directeur, namelijk ruim 17.000 aandelen in Ajax gekocht. Dat maakte het zeer aannemelijk dat er handel met voorkennis was gepleegd.
Handel met voorkennis is strafbaar in Nederland. Daarom zagen de RvC-leden geen andere weg dan Kroes per direct een schorsing op te leggen. Voorzitter Van Praag gaf even later aan 'geen weg terug te zien' voor Kroes. De bestuursraad was echter een andere mening toegedaan.
De bestuursraad, goed voor zo'n 73 procent van de aandelen Ajax, vond (en vindt nog steeds) dat de situatie iets genuanceerd moet worden. Volgens de raad is de RvC tekortgeschoten in het stellen van 'de meest simpele vraag': de vraag of Kroes zijn aandelenpakket niet had kunnen verkopen voordat dat bij de Autoriteit Financiële Markten (AFM) moest worden aangemeld. Dat later naar buiten kwam dat Van Praag zélf zijn aandelen niet bij de AFM had ingeschreven, polariseerde de boel alleen nog maar meer.
Er stond toen al een Bijzondere Algemene Vergadering van Aandeelhouders (BAVA) op het programma voor 21 mei. De leden voelden zich echter genoodzaakt een extra crisisberaad te plannen op een eerder moment. Die staat op donderdagavond 25 april - de geboortedag van Johan Cruijff - op het programma. Er zal besloten worden welke standpunten worden ingenomen op de 'officiële' bijeenkomst in mei.
De scenario's
Van Praag (en de rest van de RvC) was begin april al van mening dat er geen weg terug is voor Kroes. De RvC-voorzitter gaf daags voor het crisisberaad aan dat standpunt nog altijd te zullen verdedigen. De bestuursraad pleit echter voor een terugkeer van Kroes, 'in welke vorm en onder welke voorwaarden dan ook'. Een optie zou een functie buiten de beursgenoteerde onderneming Ajax om kunnen zijn.
Dat laatste zou een juridische belangenverstrengeling namelijk omzeilen. De RvC ziet echter ook in dat plan geen heil. Van Praag deed het al af als 'ongeloofwaardig', mocht Kroes in welke functie dan ook terugkeren. "Bij ons hoort ethisch leiderschap", verklaarde Van Praag half april tegenover Ajax Life.
Dus lijkt er één ding zeker: óf Van Praag, of Kroes wordt het kind van de rekening. De bestuursraad heeft namelijk een belangrijke troef in handen. Middels een motie van wantrouwen kan de bestuursraad de voltallige RvC wegsturen, mocht het aanblijven van Kroes als topprioriteit worden beschouwd. Volgens insiders lijkt laatstgenoemde situatie niet uitgesloten.
In dat geval zullen naast Van Praag ook commissarissen Leo van Wijk en Danny Blind moeten vertrekken. De Ondernemingskamer zal dan nieuwe commissarissen benoemen, zo schrijft de wet voor. Blind staat er bij de bestuursraad nog het beste op. Zijn toekomst zal vooral afhangen van de welwillendheid van Van Praag en Van Wijk.
Mocht het duo vrijwillig de handdoek in de ring gooien, lijkt Blind aan te kunnen blijven in zijn huidige functie. Voor Van Praag en Van Wijk liggen de kaarten er nog het beroerdst bij. Alleen als de aandeelhouders een plotselinge ommezwaai maken, lijkt het duo nog kans van 'winnen' te hebben - als de zaak niet al alleen maar verliezers kent.
Het besluit
Wat er tijdens het crisisberaad ook besloten mocht worden, kan nog niet definitief worden bekrachtigd. Dat kan pas op de BAVA van 21 mei. Dan zal definitief duidelijk maken of er nog toekomst is voor Kroes bij Ajax.
